TİYATRONUN TARİHÇESİ OLMALI BENCE BURDA
Devlet Tiyatrosu, Devlet Konservatuarı Tatbikat Sahnesi’nin bir aşaması olarak, 1949 yılında, “Devlet Tiyatro ve Operası” adıyla kurulmuştur. Konservatuvar’ın kurulduğu 1936 yılından 1947 yılına kadar, Tiyatro Bölümü’nü Alman Tiyatro Sanatçı ve Yöneticisi Carl EBERT yönetmişti.1940 yılında, “Tiyatro ve Opera Tatbikat Sahnesi” kuruldu.
1947 Mart’ında Türkiye’den ayrılan Carl EBERT’in yerine, Tatbikat Sahnesi’nin yöneticiliğine Muhsin ERTUĞRUL getirildi. 27 Aralık 1947’de Küçük Tiyatro, 2 Nisan 1948’de Büyük Tiyatro açıldı.
10 Haziran 1949 günü çıkarılan “Devlet Tiyatro ve Operası’nın Kuruluş Yasası”, 16 Haziran’da yürürlüğe girdi. Muhsin ERTUĞRUL, Devlet Tiyatro ve Opera Genel Müdürlüğü’ne getirildi.
Devlet Tiyatrosu, 1 Ekim 1949 akşamı Küçük Tiyatro’da Cevat Fehmi BAŞKUT’un “Küçük Şehir”, Büyük Tiyatro’da Johann Wolfgong von Goethe’nin “Faust” adlı oyunlarıyla açıldı. 20 Kasım 1949’da, Devlet Tiyatrosu’nun ilk çocuk oyunu “Yıldız Ece” sahneye konuldu.
1950–1951 mevsimi sonunda Devlet Tiyatro ve Operası Genel Müdürlüğü’ne Cevat Memduh ALTAR getirildi. 1954 yılında Genel Müdürlük görevine yeniden Muhsin ERTUĞRUL atandı.
Üçüncü Tiyatro, 4 Şubat 1956’da Garson KANİN’in “Dünkü Çocuk”, Oda Tiyatrosu 5 Ekim 1956’da Jan de HARTOG’un “Bir Yastıkta” adlı oyunlarıyla açıldı.
28 Eylül 1957’de açılan Bursa Ahmet Vefik Paşa Tiyatrosu’nda, 30 Eylül’de Celâl Esat ARSEVEN’le Salâh Cimcoz’un "Üçüncü Selim”, İzmir Devlet Tiyatrosu’nda 1 Ekim’de John Boynton PRİESTLEY’in “Haftabaşı” adlı oyunlarıyla, devamlı oyunlara başlandı.25 Ağustos 1958’de Devlet Tiyatro ve Operası Genel Müdürlüğü’ne Cüneyt GÖKÇER getirildi.Yeni Sahne 4 Ekim 1960’da Albert CAMUS’nun “Caligula”, Altındağ Tiyatrosu 27 Mart 1964’te Nazım KURŞUNLU’nun “Merdiven” adlı oyunlarıyla açıldı.
Adana Devlet Tiyatrosu, 22 Ocak 1966’da Musahipzade CELAL’in “İstanbul Efendisi”yle açıldı.
13 Haziran 1966’da Devlet Opera ve Balesi, Devlet Tiyatroları’ndan ayrıldı.
12 Nisan 1969’da açılan İstanbul Kültür Sarayı’nda ilk tiyatro oyunu, 18 Nisan’da Büyük Salon’da oynanan “IV Henry” (Luigi Pirandello) oldu.
1971 Temmuz’unda Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü, yeni kurulan Kültür Bakanlığı’na bağlandı.
1 Ekim 1971’de Lillian HELLMAN’ın “Küçük Tilkiler”i Bursa Devlet Tiyatrosu’nun, 26 Ekim 1971’de Strati KARRA’nın “Gece Bekçileri” adlı oyunu İzmir Devlet Tiyatrosu’nun kendi yerleşik kadrolarıyla sahneledikleri ilk oyunlar oldu.
29 Mayıs 1978’de Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’ne Ergin ORBEY getirildi.
1970’de yandıktan sonra onarımı tamamlanan Kültür Sarayı’na, 1977 – 1978 mevsiminin sonunda, Atatürk Kültür Merkezi adı verildi. 1978 yazında İstanbul Devlet Tiyatrosu Müdürlüğü kuruldu. Devlet Tiyatrosu, 9 Ekim 1978’de Büyük Salon’da William Shakespeare’in “Othello”su ile oyunlarına başladı. Atatürk Kültür Merkezi’nin Oda Tiyatrosu, 15 Kasım 1978’de Dinçer SÜMER’ in “Eski Fotoğraflar”ıyla açıldı. Devlet Tiyatrosu’nun yerleşik kadrosuyla ilk oyunu Ergun SAV’ın 7 Nisan 1979’da sahnelenen “Pof’la Paf” adlı çocuk oyunu oldu.
28 Aralık 1979’da Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’ne Cüneyt GÖKÇER getirildi.
25 Ekim 1981’de William Shakespeare’in “Kral Lear”ıyla açılan Hacı Ömer Sabancı Kültür Sitesi’nde, Adana Devlet Tiyatrosu Müdürlüğü kuruldu. Adana’da yerleşik kadroyla oynanan ilk oyun, 11 Kasım 1982’de sahnelenen, Ira LEVİN’in “Ölüm Tuzağı” oldu.
21 Mart 1983’te Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’ne Turgut ÖZAKMAN atandı.
28 Ekim 1983’te İstanbul’da Taksim Sahnesi, Musahipzade Celal’in “İstanbul Efendisi”yle açıldı.
1984 – 1985 mevsiminde Ankara Devlet Tiyatrosu Müdürlüğü kuruldu.
Bursa’da Feraizcizade Oda Tiyatrosu 17 Aralık 1985’te, Nezihe MERİÇ’in “Sular Aydınlanıyor”du; İzmir’de Karşıyaka Sahnesi 29 Mart 1986’da William Shakespeare’in “Hırçın Kız” oyunlarıyla açıldı. 9 Şubat 1987’de Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’ne Raik ALNIAÇIK atandı.
1986 – 1987 mevsiminin sonunda kurulan Trabzon Devlet Tiyatrosu, 7 Ekim 1987’de Necati CUMALI’nın “Boş Beşik” adlı oyunuyla açıldı. Ankara Devlet Tiyatrosu’nun Şinasi Sahnesi 13 Mart 1988’de Yüksel PAZARKAYA’nın “Meliha” adlı oyunuyla açıldı.
29 Ekim 1988’de Diyarbakır Devlet Tiyatrosu Mehmet Ali Bey’in yazdığı “Ayyar Hamza”yı sahneleyerek açıldı.
15 Aralık 1988’de Prof.M.Bozkurt KURUÇ, Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’ne getirildi.
4 Nisan 1990 ‘da Ankara’da İrfan Şahinbaş Atölye sahnesi açıldı. Deneme sahnesi olarak kullanılmak amacıyla açılan sahnede, Federal Almanya’dan gelen konuk Ruhr Tiyatrosu Jean–Paul SARTRE’ın “Mezarsız Ölüler” adlı oyununu sahneledi.
14 Şubat 1992’de, Mehmet EGE Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’ne getirildi. 1 Nisan 1992’de Bozkurt KURUÇ, Bölge İdare Mahkemesi’nin kararıyla görevine döndü.
14 Ekim 1992’de, Genel Müdürlüğe Yücel ERTEN atandı.
27 Mart 1993’te Antalya Devlet Tiyatrosu, Haldun TANER’in yazdığı “Sersem Kocanın Kurnaz Karısı”yla açıldı.
Ankara’da Kamyon Tiyatrosu uygulaması, 27 Nisan 1993’te Kızılcahamam Lisesi’nin bahçesinde, Sönmez ATASOY’un “Yedi Köyün Yargıcı” adlı çocuk oyunuyla başladı.
6 Ocak 1994’te Atatürk Kültür Merkezi’nde William Shakespeare’in “Hamlet”ini sahneleyerek açılan Birim Tiyatro Atölye Sahnesi, daha sonra Aziz Nesin Sahnesi adını aldı.
Yücel ERTEN, Genel Müdür seçimine aday olacağı için 7 Şubat 1994 ‘te görevinden ayrıldı. 8 Şubat 1994’te Tamer LEVENT, Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğünü vekaleten yürütmekle görevlendirildi.
Kültür Bakanlığı’nın talimatıyla yapılacak eğilim yoklaması için kararlaştırılan 14 Şubat 1994 günü Prf.M.Bozkurt KURUÇ Genel Müdürlüğe Danıştay kararı ile başladı. Tüm kurum çalışanlarının oylarıyla seçildikten sonra Bakanlık tarafından önerilen Tamer LEVENT, 25 Mart 1994’te ataması yapılarak Genel Müdürlük görevine başladı.
Prof.M.Bozkurt KURUÇ, Danıştay kararıyla 1 Ağustos 1994’te Genel Müdürlük görevine döndü.
Ankara’da Mahir Canova Sahnesi, 7 Nisan 1995’te Orhan ASENA’nın “Candan Can Koparmak” adlı oyunuyla açıldı.
İzmir Bornova Belediyesi Uğur Mumcu Kültür ve Sanat Merkezi 7 Mart 1997’de Necati CUMALI’nın yazdığı “Gömü”yle açıldı.
Sivas Devlet Tiyatrosu, 26 Kasım 1997’de Atatürk Kültür Merkezi’nde Ferdi MERTER’in “Seviyorlardı Yaşamı” adlı oyunuyla açıldı.
Van Devlet Tiyatrosu, 9 Aralık 1997’de Recep BİLGİNER’in “Sarı Naciye” adlı oyunuyla açıldı.
12 Aralık 1997’de Erzurum Devlet Tiyatrosu, Ergun SAV’ın “Can Bebek” oyunuyla yerleşik düzene geçti.
Konya Devlet Tiyatrosu, 19 Aralık 1997’de Refik ERDURAN’ın yazdığı “Tamirci”yle açıldı.
Sivas Devlet Tiyatrosu 2 Mart 1998’de Athol Fugart-John Kani-Winston Ntskona’nın yazdıkları “Ada” adlı oyunla, Cumhuriyet Üniversitesi Oda Tiyatrosu’nda da oyun sahnelemeye başladı.
24.08.1998 tarihinde K.Lemi Bilgin Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğüne atandı ve bu görevi 09.12.1999 tarihine kadar sürdürdü.
26.02.1999 – 22.09.1999 tarihleri arasında Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü ne vekaleten İ.Rahmi Dilligil atandı. Dilligil 09.12.1999 tarihinde ise Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’ne atandı.
06.02.2001 Tarihinde Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğüne Vekaleten Faruk Günuğur atandı.
24.08.2001 tarihinde Danıştay kararı ile K.Lemi Bilgin Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğüne atandı.
22.08.2005 tarihinde İ.Mine Acar vekaleten Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğüne atandı. Halen bu görevi yürütmektedir.
